Anayasa Mahkemesi’nin Erzincan İliç’teki toprak kaymasının meydana geldiği Çöpler Altın Madeni’yle ilgili 1 Kasım 2023’te verilen, 16 Ocak’ta Resmi Gazete’de yayımlanan, AYM üyeleri Muammer Topal, Selahaddin Menteş, Muhterem İnce imzalı Anayasa Mahkemesi Birinci Bölüm kararında tarım ve hayvancılığın, çevreye verilebilecek olası zararların yüzeysel biçimde araştırıldığı, gerekli özenin gösterilmediği sonucuna varıldı.
1 Kasım 2023’te verilen, 16 Ocak’ta Resmi Gazete’de yayımlanan, AYM üyeleri Muammer Topal, Selahaddin Menteş, Muhterem İnce imzalı Anayasa Mahkemesi Birinci Bölüm kararında Eşref Demir adlı başvurucunun Erzincan İliç Yakuplu köyü mevkiinde yaşadığı belirtildi.
Anayasa hukukçusu Tolga Şirin’in, “Yargı kararlarını uygulayın. Çevre sağlığıyla ve insan hayatıyla oynamayın” sözleriyle, sosyal medya hesabından duyurduğu kararda, bölgede yaşayan Eşref Demir adlı başvurucunun yaptığı bireysel başvuru, şöyle özetlendi:
“Yargılama sürecinde orman mühendisi, çevre mühendisi, jeoloji mühendisi, maden mühendisi ve inşaat mühendisinden oluşan beş kişilik bilirkişi heyeti tarafından 8/7/2019 tarihli rapor hazırlanmıştır. Bilirkişi raporunda; ÇED olumlu kararında projenin kümülatif kirlilik etkisinin irdelendiği, su kaynaklarının korunmasını sağlayacak tedbirlerin taahhüt edildiği, projenin kimyasal kullanımı açısından ilave bir yük getirmeyeceği, ÇED raporunda atık depolama hususu yer almasa da bu konunun bölgedeki tesisler için daha önce hazırlanan başka bir ÇED raporu kapsamında kaldığı, projenin insan ve çevre sağlığına etkilerinin kabul edilebilir sınırların altında olduğu belirtilmiştir. Bunun yanında projeden etkilenecek alanın yüzde 77,35’inin orman, yüzde 22,36’sının mera olduğu, bölgede verimli bir ormancılık faaliyetinin söz konusu olmadığı ve proje bitiminde zarar gören orman alanının rehabilite edileceği, mera alanının hâlihazırda yer yer tahrip edildiği ve proje bitiminde iyileştirileceği, mera kullanımı için gerekli izinlerin alınacağının taahhüt edildiği ifade edilmiştir. Raporda sonuç olarak projenin toplam olumsuz etkilerinin tahammül edilebilir boyutta olduğu, çevrenin rehabilitasyonu için gerekli tedbirlerin taahhüt edildiği ve ÇED olumlu kararının ulusal ve uluslararası mevzuatta belirlenen teknik kriterlere ve eşik değerlere uygun olduğu değerlendirilmiştir.”
Mahkeme bilirkişi raporunu hükme esas alarak 26/9/2019 tarihinde davanın reddine karar vermiştir.
YENİDEN YARGILAMA
Başvuruda tespit edilen hak ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmasında hukuki yarar bulunmaktadır. Bu kapsamda kararın gönderildiği yargı mercilerince yapılması gereken iş, yeniden yargılama işlemlerini başlatmak ve Anayasa Mahkemesini ihlal sonucuna ulaştıran nedenleri gideren, ihlal kararında belirtilen ilkelere uygun yeni bir karar vermektir.
