Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın izniyle, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, Ahlat Müzesi, Muş Alparslan Üniversitesi ve Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi’nin iş birliğiyle 2020’de hayata geçirilen “Malazgirt Savaş Alanının Tespiti, Tarihi ve Arkeolojik Yüzey Araştırma Projesi” kapsamında başlatılan kazı çalışmaları devam ediyor.
Sultan Alparslan’ın tarihin en büyük zaferlerinden birini kazandığı Malazgirt ilçesinde yürütülen kazılarda 12 üniversiteden 40 akademisyen görev yapıyor.
Malazgirt’in tarihi kimliğinin açığa çıkarılması amacıyla iç kale ve şehir surları içinde çalışmalarını titizlikle yürüten kazı ekibi, iç kaleye 200 metre uzaklıkta çevresi toprakla kaplı 13-14. yüzyıla ait bir hanın bulunduğunu tespit etti.
Yaklaşık bir aydır yürütülen çalışma sonucu çevresinden 70 kamyon toprak çıkarılan han, fiziki yapısıyla görünür oldu.
Kazıya bilimsel danışmanlık yapan Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Adnan Çevik, Malazgirt Savaşı alanının noktasal tespitine ilişkin kazı çalışmalarının 4 yıldır devam ettiğini söyledi.
Malazgirt’te 2 etap halinde çalışma yaptıklarını anlatan Çevik, şöyle konuştu:
“İlk etapta, geçen yıl başladığımız Afşin köyündeki kazıda savaşın insan kayıplarına ilişkin tespitlerini yürütmeye devam ediyoruz. Bu yıl Afşin köyünde 15 mezarla bu alanın savaştaki rolünü, özellikle Selçuklu Şehitliği olup olmadığını anlamaya çalışıyoruz. İkinci etapta savaş objesi ve alanına ilişkin çalışmalar yürütüyoruz.
Sur içinde yeni bir han yapısının tespitine dönük kazı yaptık. Hanın hemen arkasındaki Malazgirt’in en önemli tarihsel yapısı olan şehir surlarının bir burcundayız. Burcun önünde 13-14. yüzyıla tarihlediğimiz bir han yapısı var. Bu yapının açığa çıkarılması için çaba gösteriyoruz.”
“Hanın iç ve dış kısmının rölevesi çıkarıldı”
Yeni tespit edilen hanın etrafının toprakla kapalı olması nedeniyle görünmediğini belirten Çevik, şunları kaydetti:
“Buradan 70 kamyon toprak kaldırılarak hanın yapısı ve fiziki kimliği ortaya çıkarıldı. Hanın içi hafriyat ve çöplükle doluydu. İçeriden de 4 kamyon hafriyat taşınarak hem dış yapısı hem de iç dokusu ortaya çıkarıldı.
Ayrıca hanın içinde sondaj kazılarıyla yapının temelleri anlaşılmaya çalışıldı. Hanın iç ve dış kısmının rölevesi çıkarıldı, fotoğrafları çekildi. Restorasyon projesi için gerekli bütün teknik çalışmalar yürütüldü.
Yazılı kaynaklar bize, Malazgirt surlarının 10 metre yüksekliğinde çift surla çevrili 1950 metre uzunluğunda bir surlu ve ordugah şehri olduğunu anlatıyordu. Yazılı kaynakların verdiği bilgileri yerinde birebir doğrulatarak yapıyı mimari anlamda da çözmeye çalışıyoruz.”
Hanın bulunduğu bölgede titiz bir çalışma yürüttüklerini dile getiren Çevik, “Etrafını topraktan temizleyerek görüntüsünü ortaya çıkardık. Tabi acil güçlendirme gerektiriyordu. Yapıda ciddi tahribatlar vardı. Güçlendirme yaparak bir sonraki aşamada restorasyonla ilgili projemizi yürütmek için sanat tarihi uzmanlarının çalışmasına uygun bir hale getirdik” dedi. (AA)
